Tin tức

Theo báo cáo, trong năm 2022, trên toàn thế giới có khoảng 1,3 tỷ người hút thuốc lá. Việt Nam là một trong những quốc gia có tỉ lệ hút thuốc lá cao trên thế giới. Theo thống kê, có khoảng 15.6 triệu người trưởng thành sử dụng thuốc lá, chiếm 22.5%. Bên cạnh những người hút thuốc lá trực tiếp, lượng người hút thuốc lá thụ động (hít phải khói thuốc) cũng ở mức cao đáng báo động.

Ảnh: nguồn internet

Hút thuốc lá gây rất nhiều ảnh hưởng bất lợi đến sức khỏe con người. Tại Khoa hô hấp Bệnh viện 19-8, ngày càng đông bệnh nhân tới khám, nhập viện vì những bệnh liên quan đến hút thuốc như COPD, ung thư phổi…

Dưới đây là một số tác hại của hút thuốc lá:

1. Hút thuốc lá gây tổn thương phổi, dẫn đến suy hô hấp mạn tính

Hút thuốc lá dẫn đến tích tụ một số lượng hóa chất độc hại đáng kể trong đường hô hấp của bạn. Lâu dài sẽ làm tắc nghẽn phổi, đưa đến các vấn đề về hô hấp và suy giảm chức năng của phổi. Nghiên cứu cho thấy hút thuốc lá có thể dẫn đến COPD (Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính), hầu hết những bệnh nhân mắc COPD đều có liên quan đến hút thuốc lá chủ động hoặc thụ động. Hiện tại ở khoa hô hấp Bệnh viện 198 đang quản lý gần 600 bệnh nhân COPD; ngoài ra hút thuốc lá cũng làm nặng bệnh nhân hen phế quản, gây viêm phổi, tràn khí màng phổi và tăng tỉ lệ mắc bệnh lao phổi

2. Hút thuốc lá gây ung thư

Theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), trong khói thuốc lá có khoảng gần 7.000 hợp chất hóa học, trong đó có ít nhất 69 hóa chất gây ung thư gồm 11 chất hóa học xếp vào nhóm 1 (là nhóm các chất đã được chứng minh chắc chắn gây ung thư ở người); 7 chất hóa học xếp nhóm 2A (là nhóm các chất có thể gây ung thư ở người và 49 chất hóa học xếp nhóm 2B – (Gây ung thư ở động vật và có thể gây ung thư ở người). Các chất độc này và sản phẩm chuyển hóa của nó trong cơ thể người có thể gây ung thư theo nhiều cơ chế khác nhau như: gắn vào bộ gen và gây ra các đột biến gen ung thư; gắn lên màng tế bào và gây rối loạn quá trình phát triển của tế bào; hoặc gây viêm mạn tính dẫn đến quá trình tăng sinh mạch máu bất thường và phát triển thành ung thư.

Theo Trung tâm kiểm soát dịch bệnh những người hút thuốc có nguy cơ bị ung thư phổi cao gấp 25 lần. Hút thuốc lá không chỉ gây ra ung thư phổi mà còn dẫn đến vô số các loại ung thư như: mũi, miệng, thanh quản, khí quản, thực quản, dạ dày, tụy, thận, bàng quang, cổ tử cung, tủy xương và máu. Nguyên nhân là các hóa chất có trong trong thuốc lá xâm nhập vào cơ thể qua các vách phế nang tại phổi, ngấm vào cơ thể. Các hóa chất này có khả năng tạo ra đột biến trong các tế bào cơ thể bạn khiến cho chúng sinh sôi nảy nở theo cách không kiểm soát được, dẫn đến ung thư.

Hình ảnh chụp CLVT của bệnh nhân u phổi khám tại Bệnh viện 19-8

3. Hút thuốc lá làm tăng quá trình lão hóa, sớm xuất hiện các nếp nhăn

Hút thuốc dẫn đến sự xuất hiện của các nếp nhăn (đặc biệt là xung quanh mắt và môi), các đốm đồi mồi, đôi mắt sưng húp, da xỉn, khô và vô hồn. Nguyên nhân là vì các hóa chất hiện diện trong thuốc lá làm cho các mao mạch dưới da của bạn co lại làm hạn chế lưu lượng máu đến da của bạn. Việc thiếu máu và ôxy khiến cho da của bạn trông khô và nhăn nheo. Về lâu dài, dẫn đến tổn thương vĩnh viễn các sợi liên kết như elastin và collagen, những cấu trúc làm căng, mịn da – từ đó hình thành nên các nếp nhăn vĩnh viễn, lão hóa sớm.

Ảnh: nguồn internet

4. Hút thuốc gây làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch và đột quỵ gấp nhiều lần

Theo CDC (Trung tâm kiểm soát dịch bệnh), một người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh mạch vành và đột quỵ cao gấp hai đến bốn lần so với người không hút thuốc. Các hóa chất có trong khói thuốc có tác động đến toàn bộ thành phần của hệ tuần hoàn và cơ quan tạo máu; làm cho thành mạch dày hơn và dễ hình thành cục máu đông hơn. Bên cạnh đó nó cũng gây co thắt mạch máu, tăng huyết áp, dẫn đến sự hình thành mảng bám – làm tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch.

5. Gây xuất tinh sớm và giảm ham muốn tình dục và rối loạn cương dương

Xuất tinh sớm, bởi vì hóa chất trong thuốc lá làm giảm lưu lượng máu, giảm cảm giác trong dương vật, dẫn đến việc giảm khả năng của nam giới, gây ra xuất tinh sớm.

Nghiên cứu tìm hiểu tác động của việc hút thuốc đối với khả năng cương cứng của người đàn ông đã được báo cáo tại Hội nghị thường niên của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ được tổ chức tại Miami cho thấy: “Hút thuốc và rối loạn chức năng cương dương có mối quan hệ trực tiếp với nhau. Hút thuốc lá làm tăng sự tích tụ mảng bám trong động mạch, được gọi là xơ vữa động mạch. Các mảng bám cản trở lưu lượng máu qua các mạch máu và gây ra một loạt các vấn đề về tuần hoàn trên toàn cơ thể, chẳng hạn như rối loạn cương dương.” Hút thuốc lá có thể gây ức chế hệ thần kinh, làm giảm khả năng truyền dẫn các kích thích gây rối loạn cương dương. Ngoài ra, hút thuốc lá cũng làm giảm số lượng, chất lượng, khả năng di chuyển và làm biến dạng tinh trùng. Là nguyên nhân gây vô sinh, sảy thai, dị tật bẩm sinh. Thuốc lá có thể gây nguy cơ liệt dương ngay cả với những người hút thuốc lá thụ động

6. Hút thuốc lá gây mắc các bệnh răng miệng

Gây vàng ố răng: Thuốc lá có chứa chất hắc ín, một loại hóa chất làm cho răng có màu vàng nhạt. Loại hắc ín này rất khó để làm sạch bằng cách đánh răng thông thường và thường tạo thành vết ố vĩnh viễn trên răng của người hút thuốc. Ngoài ra, khi hút thuốc, khói thuốc sẽ tiêu diệt vi khuẩn chí có lợi trong miệng, tăng lượng nước bọt tiết ra là nguyên nhân hàng đầu hình thành nên cao răng.

Gây hôi miệng: nghiện thuốc lá có thể dẫn đến hơi thở có mùi rất nặng và dai dẳng khó có thể khử mùi được. Ngoài việc tiêu diệt vi khuẩn có lợi trong miệng, hút thuốc còn gây ra các vấn đề về tiêu hóa, viêm họng và tích tụ hóa chất trong khoang miệng (cổ họng và dạ dày có bệnh là một trong những lý do chính khiến hơi thở hôi, ngoài vệ sinh răng miệng kém). Hút thuốc lá tạo điều kiện thuận lợi cho các loài nấm phát triển ở khoang miệng,

7. Hút thuốc có thể gây mù lòa

Không chỉ riêng phổi, hút thuốc lá còn ảnh hưởng rất lớn đến thị lực và có thể gây mù lòa. Theo CDC, hút thuốc sẽ làm tăng nguy cơ bị đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng (những tổn thương bình thường có liên quan đến tuổi tác), tổn thương thần kinh thị giác

Vậy làm thế nào thế nào để cai thuốc lá:

• Dưới đây là một số hướng dẫn:

• Loại bỏ tất cả thuốc lá, gạt tàn, diêm và bật lửa khỏi nhà, văn phòng và xe hơi của bạn.

• Thay đổi thói quen. Cố gắng tránh những người hoặc tình huống khiến bạn muốn hút thuốc.

• Hay nói với mọi người xung quanh là bạn đang cai thuốc

• Dành thời gian làm các hoạt động thư giãn, tập thể dục để giảm căng thẳng và tránh các cơn thèm thuốc.

• Dành nhiều thời gian ở những nơi không cho phép hút thuốc.

• Sử dụng đồ ăn nhẹ ít calo khi bạn có triệu chứng thèm thuốc lá.

Một số sản phẩm hỗ trợ cai thuốc lá

• Miếng dán nicotine: Bạn dán trực tiếp lên da mỗi ngày một lần và chỉ nên sử dụng vào ban ngày.

• Viên ngậm nicotine: Điều trị thường kéo dài khoảng 12 tuần. Sau 1-2 giờ sẽ ngậm 1 viên trong 6 tuần đầu tiên, 2-4 giờ/1 viên trong tuần thứ 7 - 9 và cứ sau 4-8 giờ trong tuần thứ 10-12.

• Thuốc xịt mũi nicotine: Loại xịt này chỉ bán theo toa. Thuốc xịt cung cấp nicotine vào máu của bạn một cách nhanh chóng bằng cách một lần xịt vào mỗi mũi với liều lượng một hoặc hai lần trong một giờ.

• Thuốc hít nicotine: Thuốc này cũng được bán theo toa. Chất nicotine được giải phóng từ ống hít vào trong miệng.

• Kẹo cao su nicotine: Một hộp 48 miếng và bạn nhai một miếng kẹo cao su sau 1 đến 2 giờ, nhưng không quá 24 miếng mỗi ngày.

• Các loại thuốc không chứa nicotine: Bupropion (Zyban) là loại thuốc duy nhất được FDA chấp thuận để hỗ trợ bỏ thuốc lá mà không có chứa nicotine. Bắt đầu dùng thuốc này trước từ một đến hai tuần tính từ ngày bạn bắt đầu bỏ thuốc lá và sử dụng trong 7-12 tuần

Hình ảnh: một buổi tư vấn cho bệnh nhân hen-COPD cai thuốc lá tại Khoa hô hấp - BV 19-8 Bộ công an

Hãy liên hệ Khoa hô hấp - Bệnh viện 19-8 Bộ công an đặt lịch khám để được hỗ trợ tư vấn cai thuốc lá miễn phí giúp bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình bạn ngay hôm nay!

_ThS.BSCK2 Vũ Thị Dịu - Khoa hô hấp Bệnh viện 19-8_