Tin tức

Chào mừng Ngày gây mê thế giới 16/10/2024, nhân một trường hợp đặt NKQ khó trong phẫu thuật, công tác gây mê hồi sức đóng vai trò rất quan trọng, góp phần quyết định thành công của một ca mổ.

Đã có những trường hợp tử vong trên bàn mổ mà người thầy thuốc không lường trước được. Một trong những trường hợp mà bác sĩ gây mê hồi sức hay gặp và khó lường là đặt nội khí quản khó, thậm chí không đặt được nội khí quản (NKQ). Theo thống kê, tỷ lệ đặt nội khí quản khó là 0,5- 2% trong phẫu thuật chung và 10% trong phẫu thuật hàm mặt. Ở Việt Nam chưa có thống kê tỷ lệ đặt nội khí quản khó, nhưng cũng có ý kiến cho rằng tỉ lệ NKQ khó còn cao hơn con số trên.

Để chia sẻ cùng các bạn đồng nghiệp và người bệnh tránh được những rủi ro có thể xảy ra trong công tác gây mê hồi sức, chúng tôi báo cáo ca bệnh đã thực hiện:

Bệnh nhân: Nguyễn Văn Đ (63 tuổi, địa chỉ: huyện Phúc Thọ, Hà Nội), vào viện với chẩn đoán: Sỏi thận phải,/viêm cột sống dính khớp có chỉ định mổ. Các xét nghiệm khảo sát, đánh giá phục vụ phẫu thuật trong giới hạn bình thường ngoài bệnh Viêm cột sống dính khớp >30 năm, trước bệnh nhân còn đi lại khó khăn, đau lưng, cột sống thường xuyên và được chỉ định mổ tán sỏi thận qua da ngày 16/10/2024. Thông thường với phẫu thuật tán sỏi thận qua da bệnh nhân sẽ được gây tê tủy sống để mổ. Tuy nhiên ở người bệnh này có viêm cột sống dính khớp, cột sống dính toàn bộ như miếng ván cứng không di động, đặc biệt cột sống cổ, cổ biến dạng, cổ không thể cúi, xoay hay ngửa được chút nào, há miệng hạn chế, khi nằm bệnh nhân phải gối đầu rất cao. Khám soi tai mũi họng tiểu thiệt che lắp thanh môn, hạn chế quan sát hạ họng. Vì vậy xác định đây là ca đặt nội khí quản rất khó với Mallampati IV có thể không đặt được NKQ để thông khí. Trước ca bệnh, kíp bác sĩ khoa Phẫu thuật – Gây mê Hồi sức- Bệnh viện 198 đã chuẩn bị phương tiện cho một ca nội khí quản khó, giải thích rất rõ cho bệnh nhân và thử gây tê tủy sống dưới hướng dẫn siêu âm nhưng do biến dạng cột sống nên không thể gây tê. Các bác sĩ đã quyết định chuyển phương pháp vô cảm bằng gây mê nội khí quản.

Đươc sự quan tâm của Đảng ủy, BGĐ bv, khoa được trang bị Máy nội soi phế quản ống soi mềm dùng cho đặt NKQ, kíp gây mê đã chuẩn bị chu đáo trang thiết bị, dụng cụ cho một trường hợp đặt NKQ khó, có chiến lược kỹ lưỡng để xử trí tốt nhất và an toàn nhất cho bệnh nhân theo quy trình hướng dẫn. Kíp gây mê với cùng sự hỗ trợ của TS.BS Nguyễn Văn Đáng- Trưởng khoa đã thực hiện thành công đặt nội khí quản khó hiếm gặp, an toàn cho bệnh nhân. Kỹ thuật được tiến hành trong khi bệnh nhân được tiền mê, yên tĩnh, không có dấu hiệu kích thích nào, bệnh nhân vẫn có thể giao tiếp được theo mệnh lệnh của nhân viên y tế, vẫn được duy trì hỗ trợ oxy qua miệng. Chúng tôi đã thực hiện kỹ thuật trong khoảng 05 phút, trong suốt quá trình bệnh nhân êm dịu, đồng thời duy trì bão hòa oxy 94-96%. Sau khi kiểm tra ống NKQ ở vị trí bình thường, thông khí tốt đều 2 phổi và cuộc gây mê được tiến hành như thông thường, tiếp đó phẫu thuật được thực hiện thuận lợi trong 45 phút và cuộc mổ thành công tốt đẹp, sau đó 30 phút bệnh nhân được rút ống NKQ bình thường, không có biến cố, bất thường nào xảy ra. Ca mổ đã thành công ngoài mong đợi, chúc mừng ê kíp gây mê- phẫu thuật, chúc mừng bệnh nhân.

PS. Nội khí quản khó có thể tiên lượng trước được nhưng cũng có thể là gặp phải bất thình lình trong gây mê nhất là trong cấp cứu. Để xử trí trong trường hợp gặp phải đặt NKQ khó cần phải bình tĩnh, goicj hỗ trợ (nếu được) và cần có chiến lược kỹ càng và càng cần có chuyên gia, người có kinh nghiệm mới xử trí hiệu quả. Trước đây do phương tiện không đủ, những trường hợp tương tự, khi tiên lượng NKQ khó chúng tôi phải chuyển bệnh nhân lên tuyến có kinh nghiệm, phương tiện đầy đủ hơn. Hiện nay, chúng tôi cũng đã chủ động hơn trong ứng xử với những trường hợp đặt NKQ khó, góp phần giảm tải phẫu thuật cho các bệnh viện tuyến cao hơn, đáp ứng nhu cầu chuyên môn và đảm bảo an toàn cho người bệnh.

Một số hình ảnh của các ca NKQ khó:

Hình ảnh cột sống BN Nguyen Van Đ

Bênh nhân Nguyen Van Đ, PT ngày 16/10/2024

_ Khoa Phẫu thuật- Gây mê hồi sức - Bệnh viện 19-8_